Historia

POWSTANIE KAPLICY BISKUPIEJ W JELENIU

W drugiej połowie XVII wieku hrabia Ludwik Mikołaj Grabiński herbu Swieńczyc - dziedzic Wawrzeńczyc i kasztelan lipowieckiego zamku w Lipowcu wydzierżawił od biskupów krakowskich wieś Jeleń i wybudował kaplicę pod wezwaniem Krzyża Św. Kaplicę tę konsekrował biskup krakowski Jan Małachowski w dniu 5 listopada 1691 roku. Kaplica była murowana, z półkolistą absydą, miała 5 okien i posadzkę z cegły. Wyposażenie wnętrza tworzyły: ołtarz główny, dwa ołtarze boczne, 6 ławek i drewniany chór z polichromią na którym ustawiono organowy pozytyw. Kaplica posiadała oddzielną zakrystię. Przy kaplicy stworzony został tzw. fundusz religijny czyli prebenda, która wynosiła 24 ha ziemi i stanowiła podstawę materialną duchownego kaplicy - zwanego Prebendarzem. W pobliżu kaplicy, hrabia Grabiński, przygotował także mieszkanie dla księdza prebendarza. Pierwszym znanym prebendarzem kaplicy biskupiej w Jeleniu był ksiądz Jan Sałaciński. Prebenda w Jeleniu należała do parafii Jaworzno. Najdłużej - przez 34 lata pracował jako prebendarz w Jeleniu ksiądz Jan Kossek, który zmarł 25.10.1889 r. w 79 roku kapłaństwa.

POWSTANIE PARAFII I BUDOWA KOŚCIOŁA ŚW. KRZYŻA W JELENIU

W 1914 roku biskup krakowski Książę Adam Stefan Sapiecha pismem z dnia 28.VIII.1914 roku ustanawia w Jeleniu samodzielną stację duszpasterską. Decyzję tą poprzedzają liczne petycje mieszkańców Jelenia do biskupa krakowskiego w sprawie utworzenia samodzielnej parafii w Jeleniu. Treść pisma księdza biskupa Adama Stefana Sapiechy brzmi następująco:

"Uwzględniając potrzeby wiernych w Jeleniu na mocy władzy nam przysługującej, po uzyskaniu zgody Ks. Proboszcza w Jaworznie co następuje:

1. Gminę i obszar dworski Jeleń wydzielamy z dotychczasowego związku z parafią w Jaworznie.
2. Przy kościele w Jeleniu ustanawiamy samoistną stację duszpasterską.
3. Do Okręgu tej stacji duszpasterskiej należeć będą gmina i obszar dworski Jeleń.
4. Powyższe postanowienia wchodzą w życie z dniem 1 września 1914 roku".